Poradnik

Najważniejsze czynności, które należy podjąć bezpośrednio na miejscu zdarzenia:

• udzielenie pomocy poszkodowanym
• zapobieżenie kolejnym szkodom
• zapewnienie bezpieczeństwa ruchu w miejscu wypadku
• zawiadomienie policji lub pogotowia ratunkowego (czasem także straży pożarnej), jeśli są ofiary w ludziach lub doszło do poważnego uszkodzenia mienia

Wezwij policję, gdy:

• Twój pojazd jest leasingowany lub kredytowany
• uczestnik / sprawca zdarzenia jest pijany lub pod wpływem innych środków odurzających
• dokumenty uczestnika / sprawcy zdarzenia są nieczytelne, sprawiają wrażenie podrobionych
• uczestnik / sprawca nie ma ubezpieczenia OC
• nikt nie poczuwa się do winy lub sprawca nie chce spisać oświadczenia o winie
• którykolwiek z uczestników kolizji został ranny lub zabity

Oświadczenie powinno zawierać:

• datę i miejsce zdarzenia
• dane uczestników kolizji (imię, nazwisko, adres, numer telefonu)
• dane ubezpieczyciela sprawcy kolizji (nazwa, adres, numer polisy)
• dane pojazdów biorących udział w zdarzeniu (marka, numer rejestracyjny)
• możliwie najdokładniejszy opis okoliczności zdarzenia
• własnoręczne, czytelne podpisy uczestników kolizji

Kolejne obowiązki ubezpieczonego:

• Zgłoś szkodę do towarzystwa ubezpieczeniowego na warunkach i w terminie przewidzianym w OWU.
• Pamiętaj, aby nie dokonywać zmian w miejscu zdarzenia do czasu oględzin przez przedstawiciela towarzystwa (chyba, że jest to niezbędne dla zabezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiaru).
• Zadbaj o to, aby istniała możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę.
• Dostarcz wszelkie dokumenty niezbędne w procesie likwidacji szkody.
• Udziel przedstawicielowi towarzystwa wyjaśnień i pomocy w uzyskaniu informacji dotyczących okoliczności zdarzenia, przyczyn powstania szkody, jej przedmiotu i rozmiaru.

Obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC spoczywa na posiadaczu pojazdu mechanicznego zarejestrowanego na terytorium RP. Za pojazd mechaniczny uważa się pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepę — zgodnie z przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym. Posiadacz pojazdu zobowiązany jest posiadać ochronę ubezpieczeniową przez cały okres, w którym pojazd jest zarejestrowany, z wyjątkiem zarejestrowanych pojazdów historycznych. Te same wymogi dotyczą posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym przed jego rejestracją, a także posiadacza lub kierującego pojazdem historycznym albo wolnobieżnym od chwili ich wprowadzenia do ruchu. Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC spoczywa również na posiadaczach pojazdów zarejestrowanych za granicą i trwa on przez cały okres pozostawania tych pojazdów na terenie RP. Ważne! O obowiązku ubezpieczenia decyduje fakt, czy pojazd jest zarejestrowany. Nieużytkowanie pojazdu nie zwalnia z obowiązku posiadania polisy OC.

Zgodnie z zapisami Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych polisa OC przedłuża się automatycznie. Jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu, na który umowa została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, zostaje zawarta kolejna umowa na dalsze 12 miesięcy. Ważne: W przypadku zamiaru zmiany ubezpieczyciela pamiętaj o wypowiedzeniu dotychczasowej umowy! Powiadom również ubezpieczyciela o sprzedaży lub wyrejestrowaniu pojazdu.

W przypadku niewypowiedzenia umowy OC ubezpieczyciel dokona jej wznowienia na kolejne 12 miesięcy (jest to tzw. automatyczne wznowienie umowy OC). Zawarcie takiej umowy zakład ubezpieczeń ma jednak obowiązek potwierdzić na piśmie w terminie 14 dni od jej zawarcia. Jeśli zawarłeś już umowę ubezpieczenia OC z innym zakładem ubezpieczeń, to wciąż możesz wypowiedzieć umowę wznowioną automatycznie przez poprzedniego ubezpieczyciela. Warunkiem jest to, aby okres ochrony określony w obu polisach się pokrywał. W takiej sytuacji należy złożyć na piśmie u poprzedniego ubezpieczyciela wypowiedzenie umowy. Zakład ubezpieczeń ma jednak wówczas prawo żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, w którym świadczył ochronę, czyli do momentu złożenia wypowiedzenia.

Za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia pojazdu grozi przede wszystkim odpowiedzialność cywilna w sytuacji spowodowania wypadku i konieczność pokrycia wyrządzonej szkody z własnej kieszeni. Nawet jeśli poszkodowany otrzyma odszkodowanie z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, instytucja ta zwróci się do Ciebie o zwrot wypłaconej kwoty. 

Pamiętaj, że UFG nakłada kary pieniężne na posiadaczy pojazdów mechanicznych za niewywiązywanie się z obowiązku ubezpieczenia OC. Kary są uzależnione od długości okresu pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej oraz rodzaju pojazdu. 

Samochody osobowe (kara to dwukrotność płacy minimalnej): 

brak polisy OC do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej, czyli 1120 zł, 

brak polisy OC od 4 do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej, czyli 2800 zł, 

przerwa w OC powyżej 14 dni – 100% pełnej opłaty karnej, czyli 5600 zł. 

Samochody ciężarowe (kara to trzykrotność minimalnego wynagrodzenia): 

brak polisy do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej, czyli 1680 zł, 

brak polisy od 4 do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej, czyli 4200 zł, 

brak polisy ponad 14 dni – 100% pełnej opłaty karnej, czyli 8400 zł. 

Pozostałe pojazdy, np. przyczepki, motocykle (kara to 1/3 opłaty karnej): 

brak polisy do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej, czyli 190 zł, 

brak polisy do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej, czyli 465 zł, 

brak polisy ponad 14 dni – 100% pełnej opłaty karnej, czyli 930 zł. 

Zdarzają się sytuacje, w których pomimo spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC kierujący pojazdem nie uniknie odpowiedzialności za wyrządzone szkody. W niektórych przypadkach zakładowi ubezpieczeń lub Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu przysługuje prawo dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania.

Dzieje się tak, jeśli kierujący:

• wyrządził szkodę umyślnie w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii,
• wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
• nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym — z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa,
• zbiegł z miejsca zdarzenia.

Zgodnie z Ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych dotychczasowy posiadacz pojazdu mechanicznego jest zobowiązany przekazać nowemu właścicielowi potwierdzenie zawarcia ubezpieczenia OC. Sprzedając pojazd, należy także powiadomić na piśmie zakład ubezpieczeń w terminie 14 dni o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu, podając dane nowego posiadacza, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu.

Jeśli dokonujesz zakupu fabrycznie nowego pojazdu, obowiązek jego ubezpieczenia powstaje w dniu rejestracji. Jeśli dokonujesz zakupu pojazdu używanego, to wraz z pojazdem przechodzą na ciebie prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia OC wystawionej na ten pojazd. Jako nowy właściciel masz prawo korzystać z takiej umowy do końca jej trwania, jednak ubezpieczyciel może dokonać ponownej kalkulacji należnej składki z tytułu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej z uwzględnieniem zniżek/zwyżek przysługujących nowemu posiadaczowi, począwszy od dnia przeniesienia własności pojazdu. Ważne! Umowa ubezpieczenia OC w sytuacji przeniesienia własności pojazdu na nowego właściciela nie podlega przepisom dotyczącym automatycznego wznowienia umowy OC! Musisz zatem pamiętać o jej terminowym przedłużeniu. Nabywca pojazdu może również wypowiedzieć umowę OC zawartą przez zbywcę — ochrona ubezpieczeniowa wygasa wówczas z dniem wypowiedzenia. W takim przypadku najpóźniej w dniu rozwiązania wypowiedzianej umowy należy zawrzeć nową polisę. Jeśli pojazd nowo nabyty nie posiada ważnej polisy OC komunikacyjnego, nowy właściciel powinien zawrzeć umowę ubezpieczenia w dniu przeniesienia prawa własności.

Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje zdarzenia powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje na zasadzie wzajemności również zdarzenia powstałe na terytoriach państw, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego. Są to kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy) oraz Andora, Serbia i Szwajcaria.